Ontmoetingsgroepen in Amstelveen en Uithoorn

Bron: https://ontmoetingscentradementie.nl/

Sinds 1993 zijn in verscheidene regio’s in Nederland Ontmoetingscentra opgezet waar mensen met dementie en hun mantelzorgers ondersteuning wordt geboden. De eerste centra werden gestart in Amsterdam op initiatief van Stichting Valerius en de afdeling Psychiatrie van het VU medisch centrum. In Amstelveen en Uithoorn hebben de centra de naam ‘Ontmoetingsgroep’.
De werkwijze van het Ontmoetingscentrum is gebaseerd op een gecombineerde aanpak: er wordt zowel ondersteuning geboden aan mensen met ernstige geheugenproblemen die thuis wonen en aan hun mantelzorgers. Vaak zijn dat familieleden, maar het kunnen ook vrienden en kennissen zijn die een groot deel van de zorg op zich nemen.
Ontmoetingscentra stellen de deelnemers in de gelegenheid buurtgenoten te ontmoeten en sociale contacten op te doen. Daarnaast bieden de centra een aantal vaste programmaonderdelen, zoals de dagsociëteit, informatieve bijeenkomsten, gespreksgroepen, spreekuur, centrumoverleg met alle betrokkenen, en diverse sociale activiteiten en uitstapjes. 

De ontmoetingscentra onderscheiden zich van het huidige aanbod van dagvoorzieningen voor mensen met dementie en hun mantelzorgers doordat:

• de ondersteuning zich zowel op de persoon met dementie als op de mantelzorger richt;
• alle ondersteuningsactiviteiten op één laagdrempelige locatie (buurtcentra, ouderencentra) worden aangeboden
• de gekozen welzijnslocaties sociale integratie met andere buurtbewoners mogelijk maakt
• de begeleiding wordt geboden door één klein vast professioneel team, bestaande uit een programmacoördinator, een activiteitenbegeleider en een verzorgende, ondersteund door vrijwilligers
• er directe afstemming is met de casemanager, indien aanwezig, en, zonodig, multidisciplinaire zorg wordt georganiseerd. Het professionele team van het ontmoetingscentrum werkt hiertoe, volgens een samenwerkingsprotocol, samen met andere zorgaanbieders en welzijnsinstellingen in de wijk/regio, zoals de huisartsen, praktijkondersteuners huisarts en GGZ, de thuiszorg, de wijkverpleging, wijkpost voor ouderen, de ambulante GGZ, het steunpunt Mantelzorg en verzorging- en verpleeghuizen
• de laagdrempelige, kleinschalige, geïntegreerde en niet-stigmatiserende opzet van de ondersteuning dicht bij huis het voor de persoon met dementie gemakkelijker maakt om hulp te aanvaarden. Het bevordert bovendien de vertrouwensband tussen personeel en mantelzorger. Hierdoor is deze laatste eerder bereid de zorg met anderen te delen.

De ontmoetingscentra hebben vergeleken met reguliere dagbehandeling in verpleeghuizen, zo bleek uit onderzoek van het VU medisch centrum (Dröes et al., 2000; 2004a,b), een positiever effect op de draagkracht van mantelzorgers (minder ervaren belasting, langer en beter volhouden van de zorg, uitbreiding sociaal netwerk) en het functioneren van deelnemers met dementie (minder gedragsproblemen, uitstel van verpleeghuisopname).
Overeenkomstige effecten vindt men ook in andere studies naar samengestelde ondersteuningsprogramma’s. In het algemeen blijkt een flexibele toepassing van een combinatie van vormen van steun, afgestemd op individuele behoeften, effectiever dan het bieden van, bijvoorbeeld, alleen praktische of emotionele steun.